พระเมรุมาศ พระมหากษัตริย์แห่งราชจักรีวงศ์
พระเมรุมาศ พระมหากษัตริย์แห่งราชจักรีวงศ์
ตามความเชื่อในการสร้างพระเมรุมาศเพื่อเป็นเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศแด่การถวายพระเพลิงพระบรมศพพระมหากษัตริย์ เพื่อแสดงถึงพระเกียรติยศในวาระครั้งสุดท้ายแห่งพระชนม์ชีพ พระเมรุมาศ จัดสร้างขึ้น ณ ท้องสนามหลวง
ขณะที่การสร้างพระเมรุมาศตามราชประเพณีกรุงศรีอยุธยาที่ยึดถึงรูปแบบพระเมรุมาศทรงปราสาทและสร้างเรือนบุษบกบัลลังก์หรือสร้างเมรุทองซ้อนอยู่ภายในเป็นรูปแบบการสร้างพระเมรุมาศตามคติการสร้างปราสาทบนเขาพระสุเมรุซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากศาสนาพราหมณ์ที่สืบมาแต่โบราณ
ต่อมาคือความยิ่งใหญ่ของพระเมรุมาศตามแบบแผนกรุงเก่าได้เปลี่ยนไปในปลายรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.5) เนื่องจากเป็นยุคสมัยแห่งความเปลี่ยนแปลงหลายด้านพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่5 ทรงปรับปรุงนโยบายต่าง ๆ ให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ในเวลานั้น
รวมถึงแนวคิดต่อการแสดงออกพระบารมี ผ่านทางพระราชพิธีพระบรมศพ ต่อมาพระองค์ทรงมีพระราชดำริที่จะมิก่อสร้างพระเมรุมาศยิ่งใหญ่เช่นดังแต่ก่อน เมื่อถึงครางานพระราชพิธีถวายพระเพลิง พระองค์ทรงพระราชดำริไว้ไห้ องค์รัชทายาทคือพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.6) ทรงปรับปรุงรูปแบบการสร้างพระเมรุมาศทั้งรูปทรงและวัสดุก่อสร้าง ตามที่พระองค์ทรงดำริไว้
ดังจะเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจนของพระเมรุมาศในยุคก่อนและหลังรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่5ตัวอย่างเช่นพระเมรุมาศงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.4) เป็นพระเมรุมาศทรงปราสาทยอดปรางค์ตามแบบโบราณราชประเพณีกรุงศรีอยุธยา และเป็นพระเมรุมาศองค์สุดท้ายของกรุงรัตนโกสินทร์ที่สร้างพระเมรุมาศทรงปราสาท
พระเมรุมาศงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.4)
พระเมรุมาศงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.5)
พระเมรุมาศงานพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.6)
พระเมรุมาศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช(ร.9)
สำหรับพระเมรุมาศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชออกแบบโดยยึดถือคติตามขนบธรรมเนียมไทยโบราณ ตามราชประเพณีพระเมรุมาศทรงบุษบกนี้ถือเป็นรูปแบบพระเมรุมาศสำหรับกษัตริย์เท่านั้นเปประกอบไปด้วย พระเมรุมาศทรงบุษบกสูง50.49 เมตร มีชั้นเชิงกลอน 7 ชั้น ผังพื้นที่ใช้งานเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ขนาดกว้างด้านละ 60 เมตร มีบันไดทั้งสี่ด้าน ฐานยกพื้นสูง มี 3 ชั้น ชั้นบน ที่มุมทั้งสี่ประกอบด้วยซ่างทรงบุษบก ชั้นเชิงกลอนห้าชั้น สำหรับพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม ฐานชั้นที่ 2 ประกอบด้วยซุ้มทรงบุษบกรูปแบบเดียวกัน รวมสิ่งก่อสร้างมีเครื่องยอด นับรวมได้ 9 ยอด
ทางด้านการออกแบบภูมิทัศน์ มีการศึกษาเรื่องราวพระราชกรณียกิจและโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อเป็นข้อมูลในการคิดออกแบบสร้างสรรค์ในแต่ละส่วนพื้นที่รอบมณฑลพิธี โดยรอบพระเมรุมาศมีการสร้างสระน้ำบริเวณ 4 มุม และได้จำลอง กังหันชัยพัฒนา เครื่องดันน้ำ ซึ่งเป็นโครงการในพระราชดำริมาประกอบภูมิทัศน์
ภาพจำลองพระเมรุมาศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช(ร.9) (ภาพจากสำนักสถาปัตยกรรม กรมศิลปากร)
ภาพจำลองพระเมรุมาศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช(ร.9) (ภาพจากสำนักสถาปัตยกรรม กรมศิลปากร)
ภาพจำลองพระเมรุมาศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช(ร.9) (ภาพจากสำนักสถาปัตยกรรม กรมศิลปากร)
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อมขอเดชะ
ข้าพพุทธเจ้า บริษัท โฮมแมกซ์ เดอะ บิวเดอร์ จำกัด
........................................................................................................................
ขอขอบคุณข้อมูลจากเว็บไซต์
https://www.prachachat.net/news
http://oknation.nationtv.tv
https://www.matichon.co.th/news/359135
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น